Zakon o pravima pacijenata („Sl. glasnik RS“, br. 45/2013) je donet 2013. godine. Njime su definisana osnovna prava i dužnosti građana kojima se pružaju zdravstvene usluge. Veoma je važno da se građani, kao korisnici usluga zdravstvene zaštite upoznaju sa sadržajem ovog zakona, jer treba da znaju da se ceo odnos zasniva na partnerskom odnosu pacijenta kao primaoca zdravstvenih usluga i zdravstvenog radnika, odnosno zdravstvenog saradnika kao davaoca zdravstvenih usluga.
OVAJ ZAKON PRIMENJUJE SE NA ZDRAVSTVENE USTANOVE, ALI I NA DRUGE OBLIKE ZDRAVSTVENE SLUŽBE, KAO ŠTO JE PRIVATNA PRAKSA.
Među mnogobrojnim pravima koji su definisani ovim zakonom, treba istaći pravo na obaveštenje, koje daje pacijentu pravo da od nadležnog zdravstvenog radnika blagovremeno dobije obaveštenje, koje mu je potrebno kako bi doneo odluku da pristane ili ne pristane na predloženu medicinsku meru (dijagnozu i prognozu bolesti, kratak opis, cilj i korist od predložene medicinske mere, vreme trajanja i moguće posledice preduzimanja, odnosno nepreduzimanja predložene medicinske mere, vrstu i verovatnoću mogućih rizika, bolne i druge sporedne ili trajne posledice, alternativne metode lečenja, moguće promene pacijentovog stanja posle preduzimanja predložene medicinske mere, kao i moguće nužne promene u načinu života pacijenata, dejstvo lekova i moguće sporedne posledice tog dejstva. Takođe, pravo na drugo stručno mišljenje kojim se ima pravo da od doktora medicine, odnosno doktora stomatologije, koji nije direktno učestvovao u pružanju zdravstvene usluge, zatraži drugo stručno mišljenje o stanju svoga zdravlja
.
PACIJENT IMA IZMEĐU OSTALOG, OSNOVNU DUŽNOST – ODGOVORNOST ZA LIČNO ZDRAVLJE.
ZAŠTITU PRAVA PACIJENATA obezbeđuje jedinica lokalne samouprave, određivanjem lica koje obavlja poslove savetnika za zaštitu prava pacijenata i obrazovanjem Saveta za zdravlje koji između ostalog razmatra prigovore o povredi pojedinačnih prava pacijenata na osnovu dostavljenih i prikupljenih dokaza i utvrđenih činjenica. Zaštitu prava osiguranog lica obezbeđuje i organizacija zdravstvenog osiguranja kod koje je to lice zdravstveno osigurano.
Savetnik za zaštitu prava pacijenata obavlja poslove zaštite prava pacijenata po podnetim prigovorima i pruža potrebne informacije i savete u vezi sa pravima pacijenata. Pacijent, odnosno njegov zakonski zastupnik, prigovor može podneti savetniku pacijenata pismeno ili usmeno na zapisnik. Po prigovoru, savetnik pacijenata odmah, a najkasnije u roku od pet radnih dana od dana podnošenja prigovora, utvrđuje sve bitne okolnosti i činjenice u vezi sa navodima iznetim u prigovoru. Podnosilac prigovora, koji je nezadovoljan izveštajem savetnika pacijenata, može se, u skladu sa zakonom, obratiti Savetu za zdravlje, zdravstvenoj inspekciji, odnosno nadležnom organu organizacije zdravstvenog osiguranja kod koje je pacijent zdravstveno osiguran.
NOVČANOM KAZNOM OD 300.000 DO 1.000.000 DINARA KAZNIĆE SE ZA PREKRŠAJ ZDRAVSTVENA USTANOVA, ODNOSNO DRUGO PRAVNO LICE KOJE OBAVLJA ZDRAVSTVENU DELATNOST AKO NPR:
- pacijentu ne omogući ostvarivanje prava na slobodan izbor doktora medicine, odnosno doktora stomatologije;
- pre početka medicinskog istraživanja ne osigura pacijenta, koji učestvuje u medicinskom istraživanju, kod nadležne organizacije za osiguranje ili ako vrši medicinsko istraživanje koje uključuje pacijente, bez prethodne odluke etičkog odbora zdravstvene ustanove
- i u drugim slučajevima navedenim u zakonu.
Ovaj tekst je deo aktivnosti projekta Vojvođanske inicijative za EU finansirano od strane Fondacija za otvoreno društvo